وقتی به آسمان نگاه می‌کنیم، ابرهایی را می‌بینیم که آرام و سبک در هوا شناورند. اما مگر نه اینکه ابرها از آب تشکیل شده‌اند؟ پس چرا این حجم از آب به پایین نمی‌افتد؟ این سوالی است که خیلی از ما ممکن است از خود بپرسیم.
ابر از چه چیزی ساخته شده است؟
ذرات ریز و سبک
ابرها از قطره‌های خیلی ریز آب یا بلورهای یخ تشکیل شده‌اند. این ذرات آن‌قدر کوچک و سبک هستند که می‌توانند ساعت‌ها یا حتی روزها در آسمان باقی بمانند بدون اینکه فوراً به زمین بیایند.
هوا هم نقش دارد
هوای اطراف ما همیشه در حال حرکت است. این حرکت، به‌ویژه وقتی به سمت بالا می‌رود، می‌تواند ذرات ابر را در هوا نگه دارد. در واقع، ابرها روی جریان‌های هوا سوار می‌شوند.
وزن ابر چقدر است؟
شاید باور نکنید، اما یک ابر متوسط می‌تواند هزاران تُن وزن داشته باشد! پس چرا با این همه وزن به زمین نمی‌افتد؟ چون وزن کل ابر بین میلیاردها قطره کوچک تقسیم شده و هر قطره آن‌قدر سبک است که نیروی گرانش نمی‌تواند به‌راحتی آن را پایین بیاورد.
چه زمانی ابرها باران می‌شوند؟
برخورد و بزرگ شدن قطره‌ها
وقتی قطره‌های کوچک درون ابر با هم برخورد می‌کنند، کم‌کم بزرگ‌تر و سنگین‌تر می‌شوند. وقتی قطره‌ها به اندازه‌ای برسند که دیگر هوا نتواند آن‌ها را نگه دارد، به شکل باران، تگرگ یا برف به زمین می‌افتند.
تغییر دما و فشار
گاهی سرد شدن هوا باعث می‌شود بخار آب درون ابر سریع‌تر به قطره تبدیل شود. یا کاهش فشار هوا باعث می‌شود قطره‌ها سنگین‌تر شوند. این تغییرات کمک می‌کنند تا باران شروع شود.
چرا ابرها معلق می‌مانند؟
بالابری هوا
در بیشتر موارد، هوای گرم از سطح زمین به سمت بالا حرکت می‌کند. این جریان هوا، قطره‌های آب را با خود بالا می‌برد و از افتادن آن‌ها جلوگیری می‌کند.
اندازه قطره مهم است
قطره‌هایی که خیلی کوچک هستند، حتی با نیروی گرانش هم به راحتی پایین نمی‌افتند. آن‌ها آن‌قدر سبک‌اند که به‌آسانی در هوا شناور می‌مانند.
آیا همه ابرها یک‌جورند؟
انواع مختلف ابرها
ابرها انواع گوناگونی دارند، مثل ابرهای پف‌دار کومولوس، ابرهای نازک سیروس یا ابرهای لایه‌لایه استراتوس. بعضی از آن‌ها در ارتفاع بالا و بعضی دیگر نزدیک به سطح زمین هستند. نوع و شکل آن‌ها بستگی به دمای هوا، میزان بخار آب و جریان‌های هوا دارد.
ارتفاع ابرها
بیشتر ابرها در ارتفاع بین ۲ تا ۱۲ کیلومتری زمین قرار دارند. در این ارتفاع، شرایط جوی خاصی وجود دارد که به ابر کمک می‌کند تا معلق بماند.
نتیجه‌گیری
ابرها مجموعه‌ای از قطره‌های ریز آب هستند که به کمک جریان‌های هوا در آسمان معلق می‌مانند. تا زمانی که قطره‌ها کوچک و سبک هستند، ابر سقوط نمی‌کند. اما وقتی قطره‌ها بزرگ شوند و هوا دیگر نتواند آن‌ها را نگه دارد، باران آغاز می‌شود. پس ابرها سقوط نمی‌کنند چون علم فیزیک و هواشناسی راز نگه‌داشتنشان را بلد است!
سوالات متداول (FAQ)
آیا ابر واقعاً وزن دارد؟
بله، یک ابر می‌تواند هزاران تُن وزن داشته باشد، اما چون از ذرات ریز تشکیل شده، در هوا می‌ماند.
آیا می‌توان روی ابر راه رفت؟
نه، ابر ماده‌ای جامد نیست بلکه از بخار آب و قطره‌های ریز تشکیل شده و نمی‌توان روی آن ایستاد.
آیا ابرها همیشه باران می‌دهند؟
نه، تنها وقتی که ذرات ابر بزرگ و سنگین شوند باران می‌بارد، وگرنه ابرها می‌توانند روزها در آسمان بمانند بدون بارش.
چرا بعضی ابرها سیاه‌اند؟
ابرهای تیره معمولاً ضخیم‌ترند و نور خورشید نمی‌تواند از آن‌ها عبور کند، به همین دلیل سیاه دیده می‌شوند.
